#crimean karaites

[bobemajses]

Old photographs of Jewish women II

1. Kurdistan; 2. Volhynia region, Ukraine; 3. Yemen; 4. Bukhara, Uzbekistan; 5. Algeria; 6. Crimea; 7. Cracow, Poland; 8. Thessaloniki, Greece; 9. Bulgaria

[folkfashion]

Crimean Karaite Jewish woman, Ukraine, by Міністерство Інформаційної політики України

[thenuclearmallard]

History of the Indigenous peoples of Crimea.

[saharathorn]

Çufut Qale (Fortress of the Jews/Jewish Fortress), Crimea. So named for the Crimean Karaite presence there due to anti-Jewish laws in other parts of Crimea.

[ratuszarsenal]

South-Eastern Poland, December, 1662 - three teenage girls of different faiths form a short-lived but memorable travel friendship

(from the left: a Tatar mercenary's sister, an Arian refugee and the daughter of a travelling Karaite Hakham. history notes under the cut)

the Arians, or Socinians, or as they called themselves, the Polish Brethren, were a radical branch of protestantism that constituted one of many religious minorities of the Polish-Lithuanian Commonwealth. their doctrine rejected many foundational Calvinist doctrines (such as predestination, divine nature of Christ, the trinity, etc) and preached principles of pacifism, separation of church and state, and equality between the genders. during the 1660s, when Poland-Lithuania was under attack by protestant Sweden, Arian men were banished from the country under threat of death - in 1662, the law was expanded to include Arian women, too. the Polish Brethren would not survive as a religious movement after exile.

Karaites are an ethnic and religious group of (most likely) Semitic origin, which have formed communities in Eastern Europe as far back as the 10th century. the Karaite faith split from Rabbinic Judaism probably around the 1st century bc. Karaims don't recognise Oral Law as legitimately binding and spiritual leaders/scholars, called Hakhams, have more of an advisory than authoritative role. Karaite communities in the Commonwealth suffered exceptionally heavy losses in the 1650s as a result of armed conflicts. today there are around 340 Karaites living in Poland and 200 or so in Lithuania, where the Karaim language is now used for liturgy, as opposed to the traditional Hebrew. despite the Karaite people Semitic origin, the Karaim language emerged in Crimea, from the Turkic language family, being derived from the now-extinct Kipchak - Karaim shares this origin with Tatar, Siberian Tatar and Crimean Tatar.

Tatar is an umbrella term for many different ethnic groups originating from 12th century Mongolia. Tatar settlers, polytheistic as well as Muslim, first came to Lithuania in the 14th century. as they started to be an integrated ethnic & religious minority of the Commonwealth, they came to be known as Lipka Tatars. their contribution to Polish-Lithuanian history mostly has to do with warfare, in which the conflicts of the 1600s are an important episode. today, there are 10-15 thousand Lipka Tatars in Poland, Lithuania and Belarus. (speak Polish? check this out!)

[alpaca-clouds]

Indigenous people of Europe

Let me talk about something that really is not talked and thought about in general: The indigenous people of Europe. Because, well, it is something that kinda tends to get ignored often enough, as we think of indigenous cultures as something that existed outside of Europe, before being settled by Europeans.

But it is a lot more complicated than that. Because there were indigenous people in Europe - and there still are to this day. The best known example are probably the Sami in northern Russia and the Scandinavian countries. And be it just because they got depicted in Frozen and in the Klaus Netflix movie.

To quote Wikipedia:

Some groups that claim indigenous minority status in Europe include the Uralic Nenets, Samoyed, and Komi peoples of northern Russia; Circassians of southern Russia and the North Caucasus; Crimean Tatars, Krymchaks and Crimean Karaites of Crimea (Ukraine); Sámi peoples of northern Norway, Sweden, and Finland and northwestern Russia (in an area also referred to as Sápmi); Galicians of Galicia, Spain; Catalans of Catalonia, Spain and southern France; Basques of Basque Country, Spain and southern France; and the Sorbian people of Germany and Poland.

Indigineity in Europe is a complicated thing, because even the non-indigenous people here have been around in this area for a long while. It also is closely related to the artificiality of "whiteness" (I am gonna talk about that a bit more next week).

In the end the "western European culture" as we know it is mostly a result of colonialism through the Romans. Only that this happened 2000 years ago and in a process that was not quite comparable to how colonialism of the non-European regions went.

Though then again, there was a phase during which similar genocide happened within Europe, when it came to the indigenous cultures and religions: The heathen hunts in the 4th century, which did involve the killing of followers of older religions, destruction of temples and religious places of worship and the forceful conversion of the "heathens" to Christianity.

But, again, this happened a long, long time ago. Which is why it tends to not be remembered as such. (In fact, I doubt most people know about this happening.)

There were more indigenous people in Europe before that, but one by one most of those cultures just disappeared.

Still, those that remained often face often similar problems to non-European indigenous people. As minorities they tend to be discriminated against, at times even by law. The borders often do not allow them to move through what has originally been their territory. And many have had their land taken away from them - or still get their land taken.

And given that most people are not even aware that those groups exists, this topic tends to get ignored by a lot of people.

So, yeah, I just wanted to talk about this. Because we really need to be aware about what is happening everywhere. And how those things have happened over thousands of years.

[propalahramota]

I've been watching this a bit obscure period drama that's on Dailymotion only, and there was a minor character who was a Jewish emigrant from Novgorod. And since I'm a nitpicky nerd, I immediately thought: Wait, Novgorod wasn't within the Pole of Settlement, was it?

So, I went on an hour long Google ride trying to check if that character could've come from Novgorod, and in the process, I accidentally found out that in the late XIXth century the Tzar family developed a habit of spending their summer vacations in Yalta. Because of that, Alexander II, the massive asshole that he was, decided that his family could not possibly be in the same town with the Jews for a few weeks a year, so he ordered to kick the Jewish population, including the indigenous Krymchaks and Crimean Karaites, out of their homes.

[anastasiamaru]

Ukraїner made a wonderful post👇

Not a “blonde haired and blue-eyed” Ukrainians but an ancient nation with dozens of ethnicities and indigenous groups who built a democratic society together. Meet some of them 🧵

Karaites, an indigenous population and one of the founders of Ukraine, have always been a small but influential community spreading across the country and living on the Crimean Peninsula since the 13th century.

_________________________________

As for 2021, more than 30 thousand African natives lived in Ukraine, most of whom came here to study. Nigerian community is the second largest African community in Ukraine.

Most of the Vietnamese families living in Ukraine today came between the 1960s–90s. The new generation was born and raised in Ukraine, they lead active social lives here, while preserving their language and traditions.

_________________________________

Vlachs is a unique ethnic group from Ukrainian Zakarpattia. There is no official version of their origin, but they keep passing stories heard from parents and grandparents.

Syrians have been living in Ukraine since the Soviet times, their community grew significantly since then. Some of the first private clinics in independent Ukraine were opened by Syrians who came to study medicine.

_________________________________

Meskhetian Turks are Turkic speaking people that follow Islam and originate, allegedly, from the territory of historic Meskhetia (Georgia). They were forced to leave their motherland in 1944 and then had to leave their homes in 1989 again. Many have resided in Ukraine since then.

We’ve been exploring the life of Ukrainian indigenous nations and national minorities for over 6 years. Many of them are now under occupation, many have been persecuted by ruzzia for centuries

[tonya-the-chicken]

Just so you know "indigenous people of Ukraine" usually means Crimean Tatars, Krymchaky and Karayimy aka nations that are indigenous to Ukraine but do not have their own statehood

There's also a concept of national minorities aka nations that are not indigenous to Ukraine or/and have their own statehood

Technically, Ukrainians are also indigenous to Ukraine but since they are the titular nation, it is rare to talk about them like this. Like, we have laws about indigenous people of Ukraine and they talk about Crimean Tatars, Krymchaky and Karayimy, not about Ukrainians

Crimean Tatars - predominantly Muslim Turkic people

Krymchaky and Karaymy - Jewish ethnoreligious communities, Turkic-speaking. The former follow Rabbinic Judaism, the latter - Karaite Judaism

[koval-nation]

50) Karaimi, Karaici, dawniej Karaimowie, Crimean Karaites, Krymkaraylar, Кърымкъарайлар, Qrımqaraylar, къарай, qaray; karajlar, karaj; קראי מזרח אירופה; Qaraylar; קרימישע קאַראַיִמער, krimishe, karaimer, Karaims, Qarays (hebr. קראים, kara’im – czytający) – grupa etniczna i religijna, licząca kilka tysięcy osób, spośród których ok. 1600 żyje w Europie, kilkuset do kilku tysięcy w Izraelu, a mniejsze grupy także m.in. w Turcji, Egipcie i USA. Ich religia narodowa to karaimizm.

Nazwa ta ma dwojakie, powiązane ze sobą, ale nie tożsame znaczenia: etnonim grupy jest zarazem konfesjonimem, tj. odnosi się zarówno do członków karaimskiej grupy etnicznej (Karaimów, pisanych wielką literą), jak i do wyznawców religii karaimskiej (karaimów, pisanych małą literą), będących różnego pochodzenia etnicznego.

Pochodzenie etniczne Karaimów stanowi przedmiot dyskusji naukowej od połowy XIX wieku. Według współczesnych wschodnioeuropejskich Karaimów tylko Karaimi zamieszkujący dawniej Bliski Wschód (Egipt, Irak i Syrię), a obecnie Izrael i USA, czyli tzw. Karaimi orientalni są pochodzenia semickiego, podczas gdy znaczna część Karaimów wschodnioeuropejskich (Ukraina, Litwa, Polska i Rosja) ma pochodzenie tureckie, a drobna część posiada słowiańską etnogenezę. Jest to jednak pogląd nieakceptowany przez większość współczesnych badaczy karaimizmu, jak również nieobecny w pracach samych Karaimów sprzed lat 20. XX wieku, kiedy to dokonał swoich reform Hadżi Seraja Szapszał.

Karaimi posługują się zwykle językiem kraju swojego zamieszkania, jednak wschodnioeuropejscy Karaimi zachowali też powstały na Krymie język karaimski, należący do kipczackiej podgrupy języków tureckich. Językiem karaimskiej liturgii (i literatury) jest hebrajski, na Krymie, na Litwie i w Polsce używa się dziś w tym celu głównie karaimskiego.

Karaimi wyznają karaimizm – religię, której początki sięgają okresu Pierwszej Świątyni. Jako odrębna religia wyłoniła się ostatecznie na przełomie VII i VIII w. z judaizmu. Kodyfikatorem założeń karaimizmu był Anan ben Dawid z Basry, który uformował stronnictwo polityczno-społeczne, kontestujące autorytety judaizmu i zasady rządzące żydowskim społeczeństwem po upadku Drugiej Świątyni. Stronnictwo to wchłonęło inne żydowskie ruchy heterodoksyjne, obecne wtedy w Babilonie – w tym również grupy wywodzące się z tradycji saduceuszy – i przerodziło się dość szybko w nowy ruch religijny, negujący autorytet rabinów oraz ich głównego dzieła, Talmudu. Karaimi postanowili uznawać tylko tradycję pisaną, tj. Tanach, w szczególności Pięcioksiąg Mojżeszowy, oraz określani byli jako kontynuatorzy odłamu saduceuszy – w opozycji do rabinów jako kontynuatorów faryzeuszy. Karaimizm początkowo miał charakter wybitnie misyjny, lecz w wyniku narastania (począwszy od XIII wieku) słabości wewnętrznych religia ta nie zyskała nigdy znacznych wpływów.

Obecnie w wyniku ustaleń głównych rabinów Izraela, karaimom przysługuje prawo powrotu (czyli prawo do izraelskiego obywatelstwa należne każdemu, kto ma przynajmniej jednego dziadka lub babkę żydowskiego pochodzenia i nie praktykuje innej religii niż judaizm), jednak ortodoksyjna społeczność z powodu odmiennej tradycji halachicznej, dotyczącej zawierania ślubów, nie uznaje ważności małżeństw karaimskich. Życie religijne karaimów izraelskich reguluje Moacet Hachamim, czyli „rada mędrców”, natomiast poza Izraelem, religia Karaimów – tak jak judaizm – nie jest scentralizowana, a wierni spotykają się w najbliższych ich miejscu zamieszkania kienesach.

W lipcu 2007 r. po raz pierwszy od 1465 r., gdy na karaimizm przeszła w Kairze grupa chrześcijan z Hiszpanii, odbyła się kolejna grupowa konwersja kilkunastu chrześcijan z różnych krajów na karaimizm. Doszło do niej w Daly City w Kalifornii. W ten sposób współcześni karaimi zmienili wielowiekowe negatywne stanowisko wobec przyjmowania w swoje szeregi nowych wyznawców. Konwersja z 2007 r. została dokonana pod kierownictwem izraelskiej Moacet Hachamim.

Podstawowym źródłem wiary karaimskiej jest Tora. Mojżesz jest uznawany za największego proroka („głowę” innych proroków), lecz wielkim uznaniem cieszą się także księgi Izajasza i Jeremiasza. Religia karaimska na co dzień zasadza się przede wszystkim na Dekalogu oraz na dziesięciu następujących artykułach wiary:

Wszechmocny Bóg istnieje odwiecznie.

Jedność i potęga boska nie mogą być przyrównane do żadnej istoty i są niepojętne dla rozumu ludzkiego.

Wszystko co istnieje, od aniołów począwszy, a na najniższych istotach skończywszy, zostało stworzone przez Boga.

Opatrzność Boża czuwa nad każdą istotą.

Bóg natchnął duchem proroczym Mojżesza i przez niego zesłał prawo.

Pięcioksięgu ani zawartych w nim Dziesięciorga Przykazań nie można zmienić ani uzupełnić.

Prorocy zawsze byli natchnieni duchem Bożym.

Bóg wyznaczył każdemu człowiekowi nagrodę i karę podług zasług i przewinień jego.

Wskrzeszenie zmarłych nastąpi w dniu Sądu Ostatecznego.

Bóg wybawi świat poprzez zesłanie Mesjasza.

Modlitwa karaimska składa się z trzech części:

Pochwała Boga;

Wyrażenie wdzięczności Bogu;

Prośba o wybaczenie grzechów oraz o dobrodziejstwo na przyszłość.

Podstawą liturgii karaimskiej są w odróżnieniu od judaizmu psalmy. Spowiedź jest powszechna, ale grzechy nie są wyjawiane przed innymi, także przed duchownymi.

Według pierwszych historyków karaimskich (al-Kirkisani, al-Nahawandi, al-Kumisi) do X wieku karaimi mieszkali na terenie dzisiejszego Iraku, Iranu i Izraela, a do czasów Pierwszej Krucjaty ich stolicą duchową i intelektualną była Jerozolima. W X wieku zaczęli osiedlać się też w granicach Bizancjum, w Kairze i na terenach państwa Seldżuków, na Krymie, a od XIII wieku – w wielu miejscach na północ i północny zachód od Krymu. To właśnie ci wschodnioeuropejscy karaimi dali początek Karaimom, którzy w XVI wieku przejęli rolę intelektualnych i duchowych przywódców całej karaimskiej społeczności.

Próba oszacowania liczebności populacji Karaimów w XVII wieku w skali międzynarodowej (Janusz, 1927) dała liczbę 4430, z czego 2000 miało przypadać na Polskę.

W XXI stuleciu (2022) Karaimi zamieszkują w niewielkich skupiskach w Rosji, na Ukrainie i Litwie, w Polsce i w Izraelu, natomiast pozostali karaimi mieszkają w Turcji, Egipcie, na całym Bliskim Wschodzie, w obu Amerykach, Europie Zachodniej i Australii.

Grupa etniczna tureckojęzycznych wyznawców judaizmu karaimskiego w Europie Środkowo-Wschodniej, zwłaszcza na terytorium dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Krymu. „Karaim” to rosyjska, ukraińska, białoruska, polska i litewska nazwa gminy. Tureckojęzyczni karaimscy Żydzi (w języku krymsko-tatarskim, Qaraylar) mieszkają na Krymie od wieków. Większość współczesnych naukowców uważa ich za potomków karaimskich Żydów, którzy osiedlili się na Krymie i przyjęli język kipczacki. Inni postrzegają ich jako potomków Chazarów lub Kumanów, Kipchaków przechodzącch na judaizm karaimski. Obecnie wielu Karaimów krymskich odrzuca teorie o pochodzeniu etniczno-semickim i identyfikuje się jako potomkowie Chazarów. Niektórzy specjaliści od historii Chazarów kwestionują chazarską teorię pochodzenia Karaimów, zauważając, co następuje:

Język karaimski należy do podgrupy języka kipczackiego języka tureckiego, a język chazarski prawdopodobnie należy do grupy oghuric; nie ma bliskiego związku między tymi dwoma językami tureckimi

Według korespondencji chazarskiej, judaizm chazarski był najprawdopodobniej judaizmem rabinicznym. Tradycja judaizmu karaimskiego uznaje jedynie Tanach za świętą księgę i nie uznaje Talmudu

Chazarowie zniknęli w XI wieku. Jednak pierwsza pisemna wzmianka o Karaimach krymskich pojawiła się w XIII wieku

Badania antropologiczne wykazują podobieństwo między karaimskimi krymskimi z Litwy a egipskimi karaimskimi Żydami.

Na XIX-wiecznym Krymie, Karaimi zaczęli odróżniać się od innych grup żydowskich, wysyłając posłów do carów z prośbą o zwolnienie z surowego antyżydowskiego ustawodawstwa. Prośby te odniosły skutek, w dużej mierze dzięki nieufności carów wobec Talmudu i w 1863 roku Karaimom przyznano te same prawa, co ich chrześcijańskim i tatarskim sąsiadom. Zwolnieni z strefy osiedlenia, później zostali uznani przez nazistów za nie-Żydów. To pozostawiło społeczność nietkniętą przez holokaust, w przeciwieństwie do innych Żydów tureckojęzycznych, takich jak Żydzi Krymczaccy, którzy zostali prawie zniszczeni. Miller twierdzi, że Karaimi krymscy nie zaczęli uzurpować sobie odrębnej tożsamości poza narodem żydowskim przed XIX wiekiem i że tacy przywódcy jak Abraham Firkowicz i Sima Babowicz zachęcali do takiego stanowiska, aby uniknąć silnego antysemityzmu tamtego okresu. Od czasów Złotej Ordy, Karaimi byli obecni w wielu miastach i wsiach na całym Krymie i wokół Morza Czarnego. W okresie chanatu krymskiego mieli główne społeczności w miastach Çufut Qale, Sudak, Kefe i Bakczysarai.

XIX-wieczni przywódcy Karaimów, tacy jak Sima Babovich i Abraham Firkovich, byli siłą napędową wspólnych wysiłków na rzecz zmiany statusu społeczności karaimskiej w oczach rosyjskiego systemu prawnego. Szczególnie Firkowicz był nieugięty w swoich próbach powiązania Karaimów z Chazarami i został oskarżony o fałszowanie dokumentów i napisów na poparcie swoich twierdzeń. Ostatecznie rząd carski oficjalnie uznał Karaimów za niewinnych śmierci Jezusa. Byli więc zwolnieni z wielu surowych ograniczeń nałożonych na innych Żydów. W istocie byli traktowani na równi z Tatarami krymskimi. Powiązana społeczność Krymczaków, która miała podobne pochodzenie etnolingwistyczne, ale praktykowała judaizm rabiniczny, w dalszym ciągu cierpiała z powodu carskich praw antyżydowskich. Solomon Krym (1864–1936), agronom krymsko-karaimski, w 1906 r. został wybrany do I Dumy (1906–1907) jako kadet (Partia Narodowo-Demokratyczna). 16 listopada 1918 został premierem krótkotrwałego rządu krymsko-rosyjskiego, liberalnego, antyseparatystycznego i antysowieckiego, wspieranego także przez armię niemiecką. Od momentu włączenia Krymu do Imperium Rosyjskiego, głównym ośrodkiem Karajów jest miasto Jewpatoria. Ich status pod rosyjskimi rządami imperialnymi przyniósł Karaimom korzystne owoce dziesiątki lat później.

W 1934 r. przywódcy społeczności karaimskiej w Berlinie zwrócili się do władz hitlerowskich o zwolnienie Karaimów z przepisów antysemickich ze względu na ich status prawny jako Rosjan w Rosji. Agencja Badania Rodzin Rzeszy ustaliła, że z punktu widzenia prawa niemieckiego Karaimów nie należy uważać za Żydów. W piśmie Reichsstelle für Sippenforschung oficjalnie orzeczono:

"Sekty karaimskiej nie należy uważać za żydowską wspólnotę religijną w rozumieniu ust. 2 pkt 2 Pierwszego Rozporządzenia do Ustawy o obywatelstwie Rzeszy. Nie można jednak ustalić, czy Karaimi jako całość są pochodzenia spokrewnionego, ponieważ kategoryzacji rasowej jednostki nie można określić bez… jej osobistego pochodzenia i rasowych cech biologicznych".

Orzeczenie to nadało ton sposobowi, w jaki naziści postępowali ze społecznością karaimską w Europie Wschodniej. Jednocześnie naziści mieli poważne zastrzeżenia do Karaimów. SS Obergruppenfuhrer Gottlob Berger napisał 24 listopada 1944 r.:

„Ich religia mojżeszowa jest niepożądana. Jednakże ze względu na rasę, język i dogmaty religijne… Dyskryminacja Karaimów jest niedopuszczalna ze względu na ich pokrewieństwo rasowe [Berger miał tu na myśli Tatarów krymskich]. Jednak aby nie aby naruszyć zjednoczoną antyżydowską orientację narodów pod przewodnictwem Niemiec, sugeruje się, aby tej małej grupie dać możliwość odrębnej egzystencji (na przykład jako zamknięty batalion budowlany lub robotniczy)…”

Pomimo statusu zwolnienia grupy Karaimów zostały zmasakrowane we wczesnych fazach wojny. Niemieccy żołnierze, którzy podczas inwazji operacji Barbarossa natknęli się na Karaimów w Rosji, nieświadomi ich statusu prawnego w świetle prawa niemieckiego, zaatakowali ich; W samym Babim Jarze zginęło 200 osób. Niemieccy sojusznicy, tacy jak Vichy France, zaczęli wymagać od Karaimów rejestrowania się jako Żydów, ale ostatecznie przyznali im status nieżydowski po otrzymaniu rozkazów z Berlina. Podczas przesłuchania rabini aszkenazyjscy na Krymie powiedzieli Niemcom, że Karaimi nie są Żydami, próbując oszczędzić społeczności karaimskiej losu ich rabinickich sąsiadów. Wielu Karaimów ryzykowało życie, ukrywając Żydów, a w niektórych przypadkach twierdziło, że Żydzi są członkami ich społeczności. Naziści zmusili wielu Karaimów do utworzenia batalionów robotniczych. Według niektórych źródeł nazistowska teoria rasowa twierdziła, że Karaimi na Krymie byli w rzeczywistości Gotami krymskimi, którzy przyjęli język krymskotatarski i własną, odrębną formę judaizmu. W Wilnie i Trokach, hitlerowcy zmusili karaimskiego Hakhama Seraję Shapshala do sporządzenia listy członków gminy. Choć robił, co mógł, nie każdy Karaim został uratowany przez listę Shapshala. Po odbiciu Krymu przez wojska hitlerowskie w 1944 r. władze radzieckie naliczyły 6357 pozostałych Karaimów. Karaimi nie byli poddawani masowym deportacjom, w przeciwieństwie do Tatarów krymskich, Greków, Ormian i innych osób, które według władz sowieckich współpracowały podczas nazistowskiej okupacji niemieckiej. Deportowano niektórych indywidualnych Karaimów. Asymilacja i emigracja znacznie zredukowały szeregi społeczności karaimskiej. Kilka tysięcy Karaimów pozostaje na Litwie, Białorusi, Ukrainie, w Rosji i Polsce. Obecnie największe społeczności istnieją w Izraelu i Stanach Zjednoczonych; jednakże społeczności te są prawie w całości pochodzenia egipskiego i różnią się etnicznie i liturgicznie od Karaimów krymskich. W Turcji istnieje również społeczność licząca mniej niż 100 Karaimów. W latach 90. około 500 Karaimów krymskich, głównie z Ukrainy, wyemigrowało do Izraela na mocy Prawa Powrotu. Naczelny Rabinat Izraela orzekł, że Karaimi są Żydami w świetle prawa żydowskiego.

Tradycyjnie Karaimi krymscy dzielili się na trzy główne pododdziały, z których każdy zachował własny dialekt dialektu karaimskiego:

Karaimi krymscy

Karaimi galicyjscy

Karaimi litewscy.

Dziś dystrybucja jest inna. Najwięcej jest prawdopodobnie obecnie w Izraelu; niektórzy inni Karaimi krymscy wyjechali do Ameryki lub gdzie indziej. Ci Karaimi w większości przyłączają się do społeczności innych niż krymsko-karaimscy. Zgodnie z tradycją karaimską, wszystkie społeczności karaimskie w Europie Wschodniej wywodziły się od społeczności na Krymie, ale niektórzy współcześni historycy wątpią w krymskie pochodzenie litewskich Karaimów. Niemniej jednak nazwa ta, „Karaimi krymscy”, jest używana w odniesieniu do tureckojęzycznej społeczności Karaimów, która przypuszczalnie pochodzi z Krymu, odróżniając ją od historycznie aramejskich, hebrajskich i arabskojęzycznych Karaimów z Bliskiego Wschodu. W 2009 r. 231 osób w Kazachstanie zidentyfikowało się jako Karaimi. Był to niezwykły skok w porównaniu z 28 Karaimami zarejestrowanymi w 1999 roku. Społeczności karaimskie nadal istnieją na Litwie, ale w ostatnich dziesięcioleciach odnotowały gwałtowny spadek ich liczebności. Historycznie rzecz biorąc, mieszkali głównie w Poniewieżu i Trokach, ale obecnie większość mieszka w Wilnie, gdzie mają kenesę. Kenesa znajduje się także w Trokach; gmina Poniewieża zmniejszyła się do zaledwie kilku osób i nie utrzymuje domu modlitwy. W żywej pamięci społeczność ta była wielokrotnie większa niż obecnie. Spis powszechny w ZSRR z 1979 r. wykazał 3300 Karaimów. Litewska Wspólnota Kultury Karaimów została założona w 1988 r. Według strony internetowej Litwy Karaimowie, Departament Statystyki Litwy przeprowadził w 1997 r. badanie etnostatystyczne zatytułowane „Karaimowie na Litwie”. Postanowiono przesłuchać wszystkie dorosłe rodziny karaimskie i mieszane, w których jedna członków to Karaim. W badaniu na początek 1997 r. wzięło udział 257 osób pochodzenia karaimskiego, w tym 32 dzieci poniżej 16. roku życia. Podobne badanie przeprowadzono w 2021 r. z okazji 625. rocznicy osadnictwa karaimskiego na Litwie. Zbiegło się to ze spisem powszechnym w 2021 roku. W 2011 r. w litewskim spisie powszechnym 423 osoby zidentyfikowano jako Karaimi. Do 2021 r. liczba ta spadła do 192, co oznacza spadek o około 55 procent w ciągu jednej dekady. W 2011 r. w Polsce 346 osób zidentyfikowało się jako Karaimi. Poza okupowanym przez Rosję Krymem, według stanu na 2021 r. żyje 205 samoidentyfikujących się Karaimów, z których prawie wszyscy mówią po rosyjsku jako pierwszym języku. Nie występują znaczące stężenia; największa wspólnota liczy ponad 60 osób w Moskwie.

Krym był tradycyjnie centrum populacji karaimów krymskich. Według ukraińskiego spisu ludności z 2010 r. na Krymie mieszkało nieco mniej niż 60 procent karaimskiej populacji Ukrainy, czyli 715 osób, co stanowiło wówczas około 30 procent światowej populacji. Jednak między rosyjską inwazją w 2014 r. a rosyjskim spisem powszechnym w 2021 r. populacja spadła do 295, co oznacza spadek o prawie 60 procent. Wojna 2022 r. mogła spowodować dalsze zakłócenia. Oznacza to, że populacja Krymu nie jest już największa i prawie na pewno jest mniejsza niż populacja kontynentalnej Ukrainy, Polski i Izraela. Poza Krymem, Karaimi historycznie osiedlali się w Galicji, zwłaszcza w Haliczu i Łucku. Jednak dzisiaj w Haliczu pozostał tylko jeden karaim, a kenesa została zamknięta w 1959 r. i ostatecznie zburzona. Społeczność galicyjska miała swój własny dialekt karaimski. Największa współczesna społeczność karaimska znajduje się w Kijowie; mniejsze istnieją w innych miastach, m.in. w Charkowie, w którym działa kenesa, chociaż gmina liczy tylko około dwudziestu osób. W spisie powszechnym z 2010 r. poza Krymem 481 Ukraińców zidentyfikowano jako Karaimów. W 2021 r. rząd Ukrainy przedstawił projekt ustawy mający nadać Karaimom krymskim i innym grupom mniejszościowym oficjalny status „rdzennej ludności”.

Do XX wieku judaizm karaimski był jedyną religią Karaimów. Podczas rosyjskiej wojny domowej znaczna liczba Karaimów wyemigrowała do Jugosławii, Czechosłowacji, Polski i Węgier, a następnie Francji i Niemiec. Większość z nich przeszła na chrześcijaństwo. Filantrop współczesnego karaimskiego ruchu narodowego M. S. Sarach był jednym z nich. Emancypacja Karaimów krymskich w Imperium Rosyjskim spowodowała asymilację kulturową, a następnie sekularyzację. Proces ten był kontynuowany w ZSRR, kiedy większość kenesów została zamknięta. W 1928 roku świecki filolog karaimski Seraya Shapshal został wybrany Hachamem karaimów polskich i litewskich. Będąc zdecydowanym zwolennikiem teorii rosyjskiego orientalisty W. Grigorjewa o chazarskim pochodzeniu Karaimów krymskich, Shapshal rozwinął religię Karaimów i doktrynę „historycznej dejudaizacji”. W połowie lat trzydziestych XX wieku zaczął tworzyć teorię opisującą ałtajsko-tureckie pochodzenie Karaimów i pogańskie korzenie karaimskiego nauczania religijnego (kult świętych dębów, politeizm pod przewodnictwem boga Tengri, Ofiara). Doktryna Shapshala jest nadal przedmiotem krytycznych badań i debaty publicznej. Dokonał szeregu innych zmian mających na celu turkifikację Karaimów i wymazanie karaimsko-żydowskich elementów z ich kultury i języka. Wydał zarządzenie znoszące naukę języka hebrajskiego w szkołach karaimskich i zastąpił nazwy świąt i miesięcy żydowskich odpowiednikami tureckimi. Według Shapshala, Karaimi krymscy byli poganami, którzy przyjęli prawo Mojżesza, ale nadal trzymali się swoich starożytnych wierzeń tureckich. Ponadto twierdził, że Karaimi od wieków czcili Jezusa i Mahometa jako proroków. W okresie poradzieckim teoria Shapshala była dalej rozwijana we współczesnych publikacjach karajlarskich (np. „Legendy krymskokaraimskie”) i została oficjalnie przyjęta przez Stowarzyszenie Krymsko-Karaimów „Krymkaraylar” (Ассоциация крымских караимов „Крымкарайлар”) jako jedyny prawidłowy pogląd na przeszłość Karaimów w 2000 r. Ideologia dejudaizacji, panturkizmu i odrodzenia tengrizmu jest przesiąknięta twórczością współczesnych przywódców Karaimów na Krymie. Jednocześnie część ludności zachowała zwyczaje żydowskie, zarejestrowało się kilka kongregacji karaimskich. Leon Kull i Kevin Alan Brook przeprowadzili pierwsze badania naukowe dotyczące Karaimów krymskich, wykorzystując testy genetyczne zarówno chromosomalnego Y, jak i mitochondrialnego DNA, a ich wyniki wykazały, że Karaimi krymscy rzeczywiście częściowo pochodzą z Bliskiego Wschodu i są blisko spokrewnieni z innymi społecznościami żydowskimi (Aszkenazyjczykami, Sefardyjczykami) i Żydów Mizrahi oraz egipskich Żydów karaimskich), stwierdzając jednocześnie, że Karaimi krymscy wykazują mniejsze powinowactwo do nieżydowskich, tureckojęzycznych ludów regionu.

Karaim jest językiem tureckim kipczackim, blisko spokrewnionym z tatarem krymskim, ormiańsko-kipczackim itp. Spośród wielu różnych wpływów, jakie wywarły na Karaimów, języki arabski, hebrajski i perski jako pierwsze zmieniły perspektywę leksykonu karaimskiego. Później, pod wpływem znacznych wpływów polskich, rosyjskich i ukraińskich, wiele słów słowiańskich i bałtyckich weszło do języka karaimskiego polskiego, litewskiego, ukraińskiego i rosyjskiego. Hebrajski pozostał w użyciu do celów liturgicznych. Po osmańskiej okupacji Krymu, język turecki był używany do celów biznesowych i rządowych wśród Karaimów mieszkających na Rosyjscy carowie uznali Karaimów za nie-Żydów, ponieważ ich forma judaizmu jest tak dziwna. Podobnie naziści. W ten sposób Karaimi uniknęli pogromów w Rosji i nazistowskiego holokaustu.Półwyspie Krymskim. Rozwinęły się trzy różne dialekty: dialekt trocki, używany w Trokach i Wilnie (Litwa), gwara łucka lub halicka używana w Łucku (do II wojny światowej) i gwara halicka oraz gwara krymska. Ta ostatnia tworzy grupę wschodnią, natomiast Troki i Halickie Karaiby należą do grupy zachodniej. Obecnie językiem karaimskim włada jedynie niewielka mniejszość Karaimów (72 osób posługujących się dialektem krymskim, 118 osób posługujących się dialektem trockim i około 20 osób posługujących się dialektem halickim).

Rosyjscy carowie uznali Karaimów za nie-Żydów, ponieważ ich forma judaizmu jest tak dziwna. Podobnie naziści. W ten sposób Karaimi uniknęli pogromów w Rosji i nazistowskiego holokaustu. Pod wieloma względami Karaimi mają tendencję do przyjmowania zwyczajów kraju przyjmującego. Ponieważ większość z nich mieszka w Izraelu, nieliczni, którzy pozostają w Rosji, zaczynają asymilować się z głównym nurtem rosyjskiego społeczeństwa.

"Karaimi podążają jedynie za Tenach (Stary Testament), odrzucając interpretacje rabiniczne, co samo w sobie jest bardzo rzadkie w przypadku osób pochodzenia żydowskiego".

Karaimi wierzą, że są prawdziwymi Żydami, choć wiele z ich praktyk jest niezwykłych. Kierują się wyłącznie Tanachem, żydowską Biblią, odrzucając interpretacje rabiniczne. Pozwalają każdemu wierzącemu na dokonanie własnej interpretacji. Często padają na twarz w modlitwie, co jest rzadkością w żadnej społeczności żydowskiej. W przeciwieństwie do większości społeczności żydowskich, mężczyźni i kobiety mogą sprawować władzę w swoich grupach. Nie noszą filakterii przyczepionych do czoła lub dłoni w jakiejkolwiek formie. Karaimi rozumieją Pismo Święte odnoszące się do nich w kategoriach metaforycznych, dlatego ukrywają w swoich myślach słowo Boże i pozwalają, aby kierowało ich działaniami. Pod innymi względami Karaimi mają istotne podobieństwa z głównym nurtem judaizmu. Przestrzegają szabatu. Karaimi praktykują całkowite oddzielenie od pogan i angażują się w rytualne mycie. Ich modlitewniki pochodzą niemal wyłącznie z fragmentów Tanach.

[publicitas]

Embracing 700 Years of Multiculturalism in Lithuania: The Legacy of Karaites and Crimean Tatars

Lithuania, a country very rich in cultural diversity, has been a melting pot of different ethnic groups and traditions for centuries. Among the many communities that have called Lithuania home, the Karaites and Tatars stand out as two vibrant and distinct groups that have made significant contributions to the country’s culture and heritage. Despite their relatively small numbers, the Karaites…

[bobemajses]

Two Karaite Jewish women in traditional costume, Feodosia, Crimea, 19th century

[cyberbenb]

UK Ambassador to Ukraine said that Crimea is Ukraine

UK Ambassador to Ukraine Melinda Simmons expressed solidarity with the Crimean Tatars, Karaites and Krymchaks on the International Day of Indigenous Peoples.

Words of support were published by Simmons on Twitter. “On International Day of Indigenous people we stay in solidarity with Crimean Tatars, Karaites and Krymchaks. Since 2014, Russia forced 30K of them to leave and persecutes those who stayed. Russia will be held accountable for all these abuses. Crimea is Ukraine and home of its indigenous people,” Simmons emphasized.

Source

[saharathorn]

I hate doing research on actual Turkic Jewish communities (Krymchaks and Crimean Karaites) because it’s almost impossible to avoid people saying “Ashkenazim are actually Turkic converts who aren’t from the Levant.”

[ravenkings]

Today, war takes place on the ground and also in a warp-speed media environment, in which a surfeit of documentation testifies to what is occurring, often as the crimes are ongoing. “When things get circulated online, they are hyperinterpreted,” Mr. Weizman said. “They often come without time. They come without metadata.” Forensic reconstructions allow researchers to cut through this oversaturation, to show exactly where the missiles landed and try to find the civilians they killed, to construct a lasting narrative of the event. The method of this work tends to reveal connections that previously went unseen: “This process teaches you things,” Mr. Rokmaniko told me. “Once you start modeling, you start to notice things: Where is the fence broken? Where is the building burning?”

It also helps connect the present to the past, to show how the catastrophes of prior generations literally structure the terrain upon which today’s unfold. The bodies of those killed in the TV tower strike, for instance, are now kindred not only with the tens of thousands murdered there during World War II but also with all those who were buried there in the centuries before: Beneath the craters lie the remains of a 19th-century cemetery, where Jews, Muslims, Crimean Karaites and Russian Orthodox Kievans were once laid to rest.

–Linda Kinstler, “Who Will Remember the Horrors of Ukraine?” The New York Times, June 13, 2022

[songs-of-the-east]

There are four Turkic-speaking populations native to Ukraine. 

Three of them are native to Crimea. The Crimean Tatars being traditionally Muslims. Krymchaks were traditionally Rabbinic Jews. The Karaites on the other hand identified as Karaite Jews, however historical consequences lead the Karaites of Ukraine and Poland to identify themselves as distinct from the Jews of Eastern Europe and West Asia. Under the rule of the Russian Czar this lead them to have the same rights as Christians and Muslims of the area. Later after the Nazi invasion of the Soviet Union this assertion lead to the Nazis identifying them as non-Jewish as well, thus preventing them from meeting the same fate as Krymchaks who were nearly obliterated as a people. Despite this genetic studies have shown that they have a similar origins with other European and Levantine Jews, and are genetic isolates alongside their Krymchak neighbors in comparison to their Muslim and Christian neighbors. 

The Gagauz are native the Bessarabia. They are unique among Turkic-speaking populations, alongside certain Volga Turkic populations in Russia, in that they converted to Eastern Orthodoxy in the Middle Ages.

It should be noted that the term Tatar is an umbrella term used for certain Turkic-speaking populations (or Slavic in the case of Polish Tatars) and that the term is highly ambiguous.