#uitgever

[haarlemupdates]

Haarlem is sinds eind vorig jaar een uitgeverij van bord- en kaartspelletjes rijker. “The Silly Scientist” richt zich op spellen met een wetenschappelijk tintje. Het eerste spel, QUARTETnary, zal in het vierde kwartaal van dit jaar verschijnen. Alle Haarlemmers en andere geïnteresseerden kunnen de ontwikkeling van dit spel, en toekomstige projecten, middels crowdfunding steunen. The Silly Scientist is het geesteskind van Iris van Zelst en Ronnie Peskens, twee jonge ondernemers die elkaar leerden kennen tijdens hun studententijd. Als geofysicus en scheikundige vonden zij een gedeelde interesse voor wetenschap en techniek bij elkaar. Ronnie Peskens, The Silly Scientist: “Wij brachten hele avonden aan de eettafel in het studentenhuis door. Vaak speelden we dan zelfbedachte puzzels en raadsels tijdens het koken. Later viel ons op hoe weinig educatieve spellen er op de markt waren, waar ook volwassenen plezier aan kunnen beleven. Nadat Iris al een tijd met het idee rondliep om dit soort spellen te ontwikkelen, is onze samenwerking en The Silly Scientist ontstaan.” QUARTETnary Met Iris aan het roer van het creatieve proces richtte zij zich in eerste instantie op een spel met een geologisch thema. In ”QUARTETnary” leren spelers over de geologische tijdschaal en de geschiedenis van de aarde. Het spel bestaat uit 60 origineel geïllustreerde kaarten, die elk een minitijdschaal bevatten. Spelers proberen een zo compleet mogelijke geologische tijdschaal bij elkaar te verzamelen door te kwartetten. De kaarten volgen het kleurenschema van de internationale commissie van stratigrafie. Deze kunnen dus gebruikt worden als referentie bij studieboeken en geologische kaarten. Naast een groot kwartetspel, kunnen spelers met behulp van de domino-modus een geologische tijdlijn maken met hun favoriete gebeurtenissen uit de geschiedenis van de aarde. Een boekje met uitleg over wat er op de kaarten staat en het kleurrijke karakter van het spel, maken het spel toegankelijk voor jong en oud. QUARTETnary is daarom bij uitstek geschikt voor liefhebbers van dinosaurussen, fossielen en geologie en als educatief materiaal op scholen en musea. Crowdfunding De eerste concepten van het spel werden ontwikkeld in 2018, en beloond met een beurs ter waarde van €1.500 door de European Geosciences Union in München in 2021. Inmiddels is het spel gereed voor productie en kan iedereen met een hart voor spelletjes, wetenschap of techniek het project steunen door middel van een crowdfunding campagne op Kickstarter. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om de naam van een persoon of organisatie vast te leggen in het boekje met de speluitleg. Alle informatie over de crowdfunding (en nog veel meer weetjes over QUARTETnary) is te vinden op Kickstarter. Ronnie Peskens: ”Iris en ik zitten boordevol ideeën om nog veel meer bord- en kaartspelletjes met een wetenschappelijke twist uit te brengen. Wij zijn er trots op in Nederland en Haarlem gevestigd te zijn. Wij hopen zoveel mogelijk mensen enthousiast te maken over de geschiedenis van de aarde met QUARTETnary.”            

[twafordizzy]

Hans Magnus Enzensberger blaast in de longen van de macht

bron beeld: knack.be De Duitse schrijver, essayist en dichter Hans Magnus Enzensberger (1929-2022) was maatschappijkritisch en politiek geëngageerd. Dat was in zijn gedichten en essays goed te merken. Als polemisch cultuurfilosoof ontwikkelde hij zich tot uitgever en schrijver van kinderboeken. In het leesboek voor de bovenbouw Lees geen odes, mijn zoon, lees de dienstregelingen: / die zijn…

[garadinervi]

Niele Toroni: ‘1, 2, 3, 4, 5. Prétexte à un livre d'artiste’, Imschoot Uitgevers, Gent, 1990 [Exhibition: ‘Affinités Sélectives I ‘, Palais des Beaux-Arts, Bruxelles] [Studio Bruno Tonini, Gussago (BS). © Niele Toroni]

[jurjenkvanderhoek]

DE WERKELIJKHEID VOLGENS ANTONIO LÓPEZ

“Schilderen, daar houd ik echt van. Maar tekenen is ook prachtig, niet iedereen kan dat. Iedereen kan schilderen, maar niet iedereen kan tekenen. In het tekenen vind ik een manier om te communiceren. De taal van tekenen is vloeiend en natuurlijk. Eenvoudig en simpel. Maar tegelijkertijd zo complex.” Dat het niet eenvoudig is om een goede tekening neer te zetten blijkt uit het werk van Antonio López. Wie nog in staat is om de tentoonstelling in het Drents Museum te bezoeken zal dit beamen. Nog tot en met 2 juni presenteert deze meester van het Spaanse realisme daar zijn werk. Wie de zaal binnengaat wordt gewaarschuwd in een donkere ruimte terecht te komen. Hier staan in gedimd tot oplichtend licht enkele van López beeldhouwwerken opgesteld. Houten en gipsen modellen waaruit blijkt dat de kunstenaar meer is dan schilder en tekenaar. In het licht van de zaal daarna vallen meteen de menshoge kinderkoppen op. Het is een overtuigende kennismaking met de kunstenaar.

Voor de catalogus bij de tentoonstelling is algemeen directeur Harry Tupan met Antonio López in gesprek. De kunstenaar is openhartig en spreekt gedetailleerd over de kunst in het algemeen en zijn kunst in het bijzonder, even nauwkeurig als dat hij zijn werk heeft opgezet. Precisie en nauwkeurigheid vormen het fundament van zijn werk, deze zijn voor López essentieel. “Ik heb twee grote liefdes gekend die mij veel hebben geleerd en enorm hebben beïnvloed”, laat hij weten. “Enerzijds de oude, anderzijds de moderne kunst.” In zijn studietijd ontdekte hij het surrealisme en leerde anders naar de wereld kijken. Hij leerde de wereld begrijpen. Zijn vroege werken hebben nog elementen die boven de werkelijkheid steken, maar allengs laat hij deze los en geeft enkel de werkelijkheid weer zoals hij deze ziet. Deze ervaring, die belevenis, wil hij met zijn werk aan de kijker overbrengen. Veel van zijn tijdgenoten waagden de stap naar abstractie, maar López is simpel gelukkig wanneer hij realistische kunst maakt. Het vastleggen van dingen waar hij blij van wordt. Een drang tot herkenbare schoonheid in een technisch uitstekende uitvoering.

Echter toch niet met een fotorealistische kijk, een fotografisch oog, hoewel hij wel de werkelijkheid rauw sensitief en schilderachtig wil laten zien. Hoewel de straten leeg zijn is het panorama vol van leven. Een ruimtelijke benadering van de werkelijkheid. In de stadsgezichten is elk detail opgenomen, maar de mens ontbreekt. Niet opzettelijk, door zijn langzame manier van werken concentreert hij zich op statische elementen. Bijna altijd zijn de straten leeg, maken de stadsschilderijen een verstilde indruk. Het zijn werelden waar de tijd stilstaat. In de stilte overheerst de opwinding van het zijn dat er was en weer komen gaat. Het moment dat alles een ogenblik pas op de plaats houdt, de siësta – het leven heeft de deur achter zich gesloten. “De wereld is een chaos en er is een wil in mij om daar structuur in aan te brengen. Ik probeer die structuur door te voeren in mijn werk, anders heb ik het gevoel dat ik ‘val’.”

Binnen de hedendaagse Spaanse schilderkunst bestaat er geen andere kunstenaar die de stad Madrid zo waarheidsgetrouw en gedetailleerd heeft verbeeld als Antonio López, stelt kunsthistoricus Albert Mercadé. Bewust van de stedelijke werkelijkheid, de geest van de stad, schildert hij zowel de betere als de slechtere buurten zonder dingen weg te poetsen. Hij heeft een fascinatie voor het mysterie van de weidse vergezichten, de opeengepakte atmosfeer, het compacte licht en de raadselachtige gevels. De mensen zelf afbeelden zou de waarneming van de stedelijke omgeving vertroebelen, alleen hun sporen zijn indirect zichtbaar. Vastgelegd op momenten van maximale rust, rond zonsopgang en zonsondergang om de straten te kunnen afbeelden in hun volle, mysterieuze glorie geeft het de gebouwen en wegen een wonderlijke lading. López zoekt bij voorkeur een hoge positie van welke plek hij als in vogelvlucht een overzicht over de te portretteren stad heeft. Op een dergelijke manier kan hij vanaf dat standpunt de werkelijkheid analyseren. Ontleedt hij het beeld, anatomiseert de tijd in die werkelijkheid. Want hij heeft een grote hoeveelheid tijd nodig om zijn tafereel te maken. In die tijd is hij op reis met het beeld. Het licht van de gaande dag verschuift de werkelijkheid, de realiteit is in beweging en dient telkens opnieuw een duiding te krijgen, verklaart te worden. López wil de werkelijkheid zichtbaar maken maar deze niet letterlijk weerspiegelen. Wat ik zie in de werken is niet het moment op die plek, het is de invulling die de kunstenaar aan de voorstelling heeft gegeven. Hij heeft het niet dood geschilderd, maar levend verbeeld.

Antonio López wil de werkelijkheid volledig ontleden en isoleren, vereenvoudigen en natuurlijk maken. Aldus kan hij de werkelijkheid op eenvoudige manier presenteren in zijn werk. Door alle ruis uit zijn kunst te bannen blijft als onderwerp de intieme dagelijkse werkelijkheid over. Uiteindelijk is hij tot een nieuwe beeldtaal voor de Spaanse realistische kunst gekomen. De verhaallijnen, versieringen en details zijn verdwenen en het door López gekozen thema is sober, direct en mysterieus weergegeven. Niet ontstaan uit een bovennatuurlijke benadering om de natuurlijke werkelijkheid te overstijgen. Daarentegen een sobere perfectie door steeds iets meer weg te laten. Hij is ervan overtuigd dat een schilderij nooit de volledige werkelijkheid, zoals hij deze wil overbrengen, kan vastleggen.

Toch denk ik in het Drents Museum en bij het bekijken van de catalogus een totale realiteit te zien. Vooral in de tekeningen zet de kunstenaar zo gedetailleerd de plaats delict op dat er geen werkelijkheid meer bij kan. De getekende, huiselijke inkijkjes van de kunstenaar zijn doorregen met nostalgie. Het mysterieuze karakter wordt niet veroorzaakt door de voorstelling zelf, maar door de manier waarop de kunstenaar die heeft geënsceneerd. De tekening lijkt de kunstenaar te hebben vervoerd naar een verre dimensie. Het interieur dat wel als met een fish-eye objectief wordt bekeken is een portret van de intimiteit van de schilder. Het is een best voorbeeld van de moderne Spaanse figuratie.

López komt in zijn afbeeldingen van een huiselijke omgeving tot de kern van het alledaagse. Door inkijk te geven in de meest intieme werkelijkheid van de mens, de eigen privéomgeving, opent hij deuren die normaal gesproken gesloten blijven. Hij maakt onder meer het toiletteren tot hoofdzaak, waar het in de kunst meestal bijzaak is. Hij kijkt niet voorbij aan de wasbak of de toiletpot, maar toont deze ongegeneerd in zijn werk. Het 'gewone' schilderen, waaraan wij voorbij kijken, dat er schijnbaar niet toe doet, decor is. Maar juist dat voor het voetlicht brengen, uit de coulissen in de hoofdrol. In de tentoonstelling confronteert López de bezoeker met een uiterst gedetailleerde inkijk in de essentie van zijn wezen. Met hem ben ik op reis door zijn eigen huis, krijg ik inzicht in zijn meest persoonlijke universum. In zijn werk worden saaie en schijnbaar onbelangrijke dingen verhoogd tot zaken van betekenis. De grote potloodtekeningen laten precies zien hoe zijn werkruimte erbij ligt. Daarbij nodigt een raambeslag uit om het venster te openen, zo werkelijk heeft de tekenaar zijn onderwerp op papier gezet.

López is geobsedeerd door het leven. Het natuurlijke leven, precies zoals het is. Het leven is voor hem constant in beweging, maar legt het vast in de duurvorm van de tegenwoordige tijd. Zonder abstracte blik is er geen waardevolle presentatie van de werkelijkheid mogelijk. Het is altijd een combinatie van het tastbare en wat is waargenomen. Objectief versus subjectief. Hoewel het interieur en het stadsgezicht opvallende onderwerpen zijn, richt hij zijn blik ook op het bloemstilleven en portretten. Met een even verfijnde manier van werken komen deze uit de verf op het doek. Zijn gevoel ligt besloten in de werken. López’ geest waart door zijn oeuvre. Door zijn scherpe blik en langs zijn vaardige hand kijk ik in een werkelijkheid waarin de schilder op reis is, altijd onderweg.

Antionio López, Meester van het Spaanse realisme. Tekstuele bijdragen Harry Tupan, Albert Mercadé, Floor van Heuvel, Violant Porcel en Toine Moerbeek. Uitgave bij tentoonstelling in Drents Museum. Waanders Uitgevers, 2024.

[toosvanholstein]

De Voortgaande Slag om het Zwartste Zwart en mijn eigen Coloured Black (Deel II)

In haar blog TOOS&ART van deze week Toos van Holstein's Coloured Black als gevolg van de Continuing Battle about the Blackest Black tussen Anish Kapoor en Stuart Semple. Lees en zie in deel II de in en outs. #kunst#art#expo#expositie#exhibition

in mijn atelier ‘Holstein’ in Middelburg Vorige week eindigde ik met een opgestoken roze vinger, niet de mijne trouwens, als onderdeel van de Slag om het Zwartste Zwart. Een kunstwereld-strijd. Maar wat heeft roze nou met dat zwart en mijn atelierfoto van hierboven te maken? Dat zit zo. De schatrijke en bekende kunstenaar Anish Kapoor kon ‘t zich in 2016 financieel veroorloven het artistieke…

[eltjedoddema]

Lees(on)vermogen

Eltje Doddema

[levisgeekstuff]

De Donald Duck verhalen van Carl Barks

Deze week was het de verjaardag van Carl Barks, de legendarische tekenaar van Donald Duck. Barks werd op 27 maart 1901 geboren in Merrill, Oregon.

Als schoolverlater zonder diploma deed Barks tal van jobs en klusjes, zoals cowboy, houthakker, metaalbewerker, kippenboer, timmerman enz. Wat doet denken aan hoe hij zijn latere avonturen van Donald Duck zou invullen.

In 1935 zou hij aan de slag gaan als assistent in de tekenfilmstudio van Walt Disney. Dat beviel hem echter niet. Hij verliet de studio in 1942 en begon een freelance bestaan als Disney-tekenaar. 👉

(foto uit Donald Duck Collectie 1, Lekturama, 2000)

Het is in die rol als freelance tekenaar dat Barks zijn stempel begint te drukken op de ontwikkeling van Donald Duck. Want in tegenstelling tot zijn collega-Duck-tekenaar Al Taliaferro die de dagstrips in de kranten verzorgde, kreeg Barks in volledige comics wel de ruimte om een hele wereld rond het personage op te bouwen. 

The Duck Man

Zo creëerde hij naast Donald en de neefjes Kwik, Kwek en Kwak nog tal van andere karakters. In het verhaal ‘Christmas on Bear Mountain’ uit 1947 zien we het debuut van de oude, gierige, rijke oom Dagobert. Later zouden ook figuren als Gladstone Gander (Guus Geluk) en Gyro Gearloose (Willie Wortel) volgen. Ook de setting van ‘Duckstad’ is een idee van Barks. Het leverde hem de bijnamen ‘The Duck Man’ en 'Die goede Duck tekenaar' op. 😎

Zijn impact op popcultuur is dan ook niet te onderschatten. Denk bijvoorbeeld maar aan Springfield uit The Simpsons, mét vervelende maar steenrijke inwoner. Een typisch voorbeeld van Barks' verteltechnieken.

In het Nederlands

In oktober 1952 maakte Nederland voor het eerst kennis met het werk van Carl Barks. In nummer 1 van ‘Donald Duck, een vrolijk weekblad’ stond het inmiddels beroemd geworden brandweer verhaal. 

Daarna zouden nog vele verhalen van Barks volgen. Niet enkel in het weekblad, ook in tal van gebundelde uitgaven:

Donald Duck en andere verhalen’

In 1958 begon uitgeverij De Geïllustreerde Pers om de beste verhalen uit het weekblad te bundelen in de reeks ‘Donald Duck en andere verhalen’. Een aantal van deze verhalen zijn uiteraard van de hand van Carl Barks.

De beste verhalen van Donald Duck’

De bekendste reeks bundelingen is waarschijnlijk de albumserie ‘De beste verhalen van Donald Duck’. Hierin werden alle Donald Duck verhalen door Carl Barks opgenomen. De reeks verscheen bij uitgeverij Oberon en ging van start in 1975. Er zouden tot 2010 liefst 135 albums verschijnen. 

Later, vanaf 2000 is deze reeks bij Lekturama ook nog in een hardcover editie verschenen onder de naam 'Donald Duck Collectie' met daarin telkens 4 of 5 van de ‘originele’ albums én leuke dossierpagina's. Deze reeks telt 34 volumes.  

Oom Dagobert

‘De beste verhalen van Donald Duck’ kreeg in 1977 ook een zusterserie ‘Oom Dagobert’. Ook hierin werden aanvankelijk alle Carl Barks verhalen opgenomen. Vanaf nummer 31 zijn in deze reeks echter verhalen van andere tekenaars opgenomen. 

De covers van alle bovenstaande Oberon uitgaven zijn trouwens niet door Carl Barks getekend. Wel door de Nederlander Daan Jippes, die de stijl van Barks bijna perfect wist te imiteren.

Donald Duck: Alle klassieke verhalen

In 1986 lanceerden uitgevers Oberon en Loeb de nieuwe hardcover reeks ‘Donald Duck: Alle klassieke verhalen’. Daarin zou al het Duck werk van Barks chronologisch worden opgenomen. De verhalen verschenen hier wel in zwart-wit. Na 6 edities kreeg deze serie een herstart bij De Geïllustreerde Pers. Die zou dan weer 17 volumes duren. 

Barney Bear en Benny Burro 

Geen Donald Duck maar wél Carl Barks: in 2020 verscheen bij Dark Dragon Books de hardcover ‘Het complete verzamelwerk Barney Bear & Benny Burro’. Een heel leuk album, want de originele (Amerikaanse) verhalen van Barney Bear en Benny Burro zijn zeer moeilijk te vinden. Als extraatje zitten er ook nog enkele dossierpagina's over Carl Barks in. Aanrader!

[germanpostwarmodern]

Up until his death in 1964 Gerrit Rietveld designed some 100 houses houses, a significant body of work that is characterized by consistent quality and testament to his deep interest in dwelling. Although the houses he designed range from humble holiday homes to luxurious villas there’s a distinct congruence between all of them and that is a very clear but never simple geometry. In 1991 Waanders Uitgevers published G.H. Rodijk‘s comprehensive study „De huizen van Rietveld“ covering 70 of Rietveld‘s houses from the early Schröderhuis to posthumously completed designs of the late 1960s. After a brief introduction to Rietveld and his houses the author focuses on the description and analysis of the individual designs which he presents in photos, plans and drawings. Building up on extensive archival research Rodijk reveals the continuities in Rietveld‘s approach to designing houses and also demonstrates how he arrived at respective solutions. Thanks to the drawings included one can follow the latter process both visually and through the author‘s descriptive texts that in addition include Rietveld‘s dialogues with clients. What’s fascinating about his houses is the fact that with a purposefully limited formal vocabulary he achieved a high degree of variety that tailored each design to a client‘s requirements while at the same time never replicating a previous solution. On the other hand Rietveld also went to great lengths to embed a house in its site to connect it with its surroundings and to position it for optimal natural lighting, a claim he was especially able to realize on expansive plots of lands.

Despite its age G.H. Rodijk’s book still is a valuable and particularly insightful source to Gerrit Rietveld’s houses that not only features well-known designs but unfolds the whole panorama of more than 40 years of continued work on dwellings.

[emmashouldbewriting]

Could we have your author expertise please?

The agent of the author Omid Scobie sent a final version of his book to the Dutch publisher which did not name the two royals at the centre of a race row weeks before publication.

However, United Talent Agency (UTA) had earler sent a draft version to the Dutch publisher Xander Uitgevers which did contain the names, a source told the Times. It is understood that the translator interpreted an earlier version of the manuscript, rather than the final approved texts.

Translating can be a long process and it is common for agents to send early versions to foreign publishers to get it underway. It is understood UTA received a signed-off manuscript from the British publisher HarperCollins and sent that to its foreign counterparts.

They assumed no copies had been made, expected the translators to get it re-translated and the publishers to produce (supposedly) thousands of copies printed weeks before publication?

I've never sent anything less than an absolute final version for translation, nor do I know of anyone who does it. Not after a deal has been made. Maybe when shopping around, but after? Nah. It should also be clearly marked that a version is not a draft, so the fault here still lies with Scobie's team for not making it clear the version inititally sent was not to be translated. And still doesn't change that he wrote the damn names in the manuscript at one point.

What's the point translating a draft to get started when stuff changes? It's not audio where I'll send five unedited chapters so they can begin casting - if you translate stuff that then changes, you just need to restranslate it.

I mean... someone please just sue him. Assuming he uses a cloud to backup his work as he writes (OneDrive autosaves every 3 seconds for me) then there'll be proof, even if it was once deleted.

[saintmeghanmarkle]

Dutch publisher Xander Uitgevers disputes Scobie's account of Translategate in his article: "The explanation of Omid Scobie in his column about the Dutch editorial process of Eindstrijd (Endgame) is factually incorrect and we do not recognize ourselves in his story" by u/wontyield

Dutch publisher, Xander Uitgevers, disputes Scobie's account of Translategate in his article: "The explanation of Omid Scobie in his column about the Dutch editorial process of Eindstrijd (Endgame) is factually incorrect and we do not recognize ourselves in his story" 📚🤥 https://ift.tt/eOMmaW4 post link: https://ift.tt/DMeR6Qh author: wontyield submitted: December 08, 2023 at 07:34PM via SaintMeghanMarkle on Reddit

[mycosylivingroom]

My second summer piece. A summer red fruit theme from the book 📖 het enige echte mandala kleurboek from BBNC uitgevers

[huariqueje]

Zonneschijn  Christmas Book *    -    Adri Alindo , 1935.

Dutch , 1905 - 2001

Illustration

*  Martijn the christmas child and the white deer

  Zonneschijn , Kerstboek 1935 , Uitgever W. de Haan N.V. Utrecht 1935

[garadinervi]

Lawrence Weiner, Ducks on a Pond. Towards a theatrical engagement, Imschoot Uitgevers, Ghent, 1988, Edition of 25 signed and numbered deluxe hardbound copies [Walker Art Center, Minneapolis, MN. M HKA – Museum of Contemporary Art Antwerp, Antwerp. Artists' Books and Multiples, Sackville, New Brunswick. © Lawrence Weiner]

[jurjenkvanderhoek]

OP BEDEVAART MET JAN MANKES NAAR HET VAN GOGHHUIS IN HOOGEVEEN

Een jarenlang onderzoek resulteert in een standaardwerk en een meer dan interessante tentoonstelling. Hoofdconservator Annemiek Rens dook in memorabilia, brieven en boeken om een onderbelichte periode in het leven van Vincent van Gogh nauwkeurig te kunnen beschrijven. Het Drents Museum daarop laat zien hoe een onderzoek beeld krijgt en levend kan worden. Tot en met 7 januari 2024 is in Assen de tentoonstelling 'Op reis met Vincent - Van Gogh in Drenthe' te zien. De publicatie met dezelfde titel is als catalogus en naslagwerk uiteraard langer door te bladeren, te bekijken en kan gelezen worden. Dat is het fijne van een onderzoek, een beschrijving of een catalogus: het houdt de herinnering vast wanneer het museum aan de volgende tentoonstelling toe is. Voor wie de tentoonstelling gemist heeft, het boek blijft. "Gelukkig hebben we de foto's nog"...

De periode dat Vincent van Gogh in Drenthe is en werkt krijgt weinig aandacht in de reguliere kunstboeken. Het is een vrijwel onbekend hoofdstuk in de kunstgeschiedenis. Het wordt weggezet als minder belangrijk in vergelijking met zijn Franse tijd en de Nederlandse periode in Den Haag en Nuenen. Toch weegt het verblijf in Hoogeveen en Nieuw Amsterdam-Veenoord zwaar in zijn ontwikkeling als kunstschilder. In Drenthe beseft hij wat hij wil met zijn leven. Daar in de Drentse grond ligt zijn oorsprong als schilder, daar is het zaad van zijn kunstenaarschap ontkiemt. De mannen en vrouwen op het land, zwaar aan de arbeid, wekken zijn interesse en vormen zijn inspiratie. Hij gebruikt ze op afstand als model, want figureren wil de plaatselijke bevolking niet voor die rare man. In deze provincie ligt de basis van de schilderstijl die Vincent niet bij leven, maar later wereldberoemd heeft gemaakt.

Vincent van Gogh is meer dan enthousiast over wat hij ziet wanneer hij in Hoogeveen uit de trein stapt. Door collega kunstenaars was hij op de schoonheid van deze provincie al attent gemaakt. Maar in dat moment zag hij het met eigen ogen. Hier was hij terug naar de natuur en zag hij de pure mens. Eigenlijk zal hij zich wel willen vestigen in Drenthe, omdat dit het mooiste is wat hem is overkomen schrijft hij in geuren en schetst hij in kleuren aan zijn broer. De omgeving tilt op van de inspirerende momenten en gelegenheden. Maar het klimaat zit Vincent tegen. Op 11 september 1883 komt hij aan, de nazomer is mooi maar de herfst is kil. Wanneer de winter invalt is het koud en loopt Vincent op 4 december in een zware storm vanuit Veenoord naar Hoogeveen om de volgende dag naar zijn ouders in Nuenen te reizen. Maar niet enkel de kou noopt hem zijn Drentse avontuur af te breken. Ook is hij eenzaam, voelt zich onbegrepen door de lokale bevolking en heeft geldzorgen.

In een onderzoek als deze stuit de onderzoeker op feitjes en wetenswaardigheden die anders verstoft in het archief blijven. Een schatkamer aan boeiende vindingen waarin je zoals de archeoloog op zoek in de piramide van Cheops de ene na de andere euforie beleeft. Zo’n aardige ontdekking is  bijvoorbeeld wanneer je leest dat Jan Mankes op huwelijksreis met zijn Annie Zernike in de voetsporen treedt van Vincent van Gogh door Drenthe. Als een soort van pelgrimstocht of bedevaart, want Jan was onder de indruk van het werk en levensverhaal van Vincent. Ook Mankes was op zoek naar een bepaalde bezieling in zijn werk en ook hij vond deze in de natuur en het leven op het land. In het oeuvre van Mankes is de invloed van Van Gogh terug te vinden. Rens noemt het opmerkelijk dat Mankes ervoor koos 30 jaar later de Drentse sporen van Van Gogh te volgen, omdat in de literatuur over de schilder de periode in deze provincie nauwelijks aan bod komt. Er was weinig over bekend, maar aan de hand van de in zijn tijd openbaar gemaakte brieven aan Theo was Mankes in staat een tocht uit te zetten.

Deze tocht doet hoofdconservator Annemiek Rens voor haar onderzoek en in haar boek nog eens dunnetjes over. Zij miste, tussen de talloze uitgaven die inmiddels over leven en werken van Vincent van Gogh zijn verschenen, een boek waarin vanuit een kunsthistorische en eigentijdse invalshoek naar de Drentse periode wordt gekeken. "Maar ook een studie waarin de betekenis van dit werk binnen het gehele oeuvre aan bod kwam. Een publicatie die als naslagwerk zou kunnen dienen binnen het internationale Van Gogh-discours, en tegelijkertijd interessant en leesbaar was voor een breder publiek."

Rens heeft gezorgd dat er nu zo'n standaardwerk voor mij opengeslagen op tafel ligt. Haar diepgaande en dus gedetailleerde onderzoek belicht de maanden waarin de schilder zichzelf opnieuw heeft uitgevonden. Drie maanden in afzondering van de kunstwereld hebben hem ruimte gegeven om na te denken over het kunstenaarschap. "Het landschap bood hem rust en inspiratie om te experimenteren met thema's en techniek. De periode legde een belangrijke basis in de zoektocht naar zijn lotsbestemming."

In Drenthe ging Van Gogh terug naar de natuur en naar het pure individu, want in de stad was de mens volgens hem te veel gericht op uiterlijk in plaats van op hun innerlijk. Hoewel hij in de stad gefascineerd was door de arbeiders in de fabrieken, hij tekende en schilderde hen op allerlei manieren, wilde hij terug naar de basis. De arbeiders op het land werden zijn modellen. Aan zijn broer Theo schreef hij voor zijn vertrek: 'Ik wou wel eens met de natuur alleen zijn - zonder stad.'

Het boek waarmee ik thuis op de bank in de voetsporen van Vincent kan treden schetst eerst de situatie van de provincie in de tijd dat Van Gogh daar rondzwierf. Het had twee gezichten. Het oude boerenbestaan, de woeste gronden en de pittoreske dorpjes tegenover een provincie die volop in ontwikkeling was. Een provincie die bij veel stadsmensen gevoelens van nostalgie opriep naar een wereld die in hoog tempo verdween. Maar ook een provincie waar kapitaalkrachtige verveners de wereld letterlijk op zijn kop zetten, waar grote infrastructurele werken tot stand werden gebracht en waar het boerenbedrijf zich steeds meer op de internationale markt richtte. "In die veranderende wereld zocht Van Gogh zijn eigen weg."

Daarna graaft Annemiek Rens zich diep in het Drentse avontuur van Vincent en ga ik met haar als gids op reis door het Drenthe van Van Gogh. Naast de informatie teksten is er naarstig gezocht naar afbeeldingen van werken die de schilder in de provincie heeft gemaakt. Het meeste daarvan is achterhaald, maar er blijven gaten vallen. Vincent schreef aan broer Theo wel over werk dat hij wilde maken, maar dat niet is terug te vinden. Het boek geeft een overzicht van wat er bekend is en welke omzwervingen deze werken hebben gemaakt om uiteindelijk daar te komen waar ze nu zijn. Het Drents Museum heeft vele daarvan in bruikleen genomen om te kunnen tonen in de tentoonstelling. Net als de publicatie geeft het museum een bijzonder historisch beeld van Drenthe rond 1883. Een interessante ondergrond om vervolgens het pad dat Van Gogh er is gegaan te volgen. Het boek zal als reisgids kunnen dienen voor de eens door Jan Mankes afgelegde bedevaart. Een pelgrimage naar Logement Albertus Hartsuiker, nu in Hoogeveen bekend als het Van Goghhuis. In dat pand heeft Vincent tijdens zijn verblijf in Drenthe een slaapplek op zolder gehad, voor een gulden per nacht. Een plaquette in de voorgevel maakt dit duidelijk.

Op reis met Vincent – Van Gogh in Drenthe. Tekst en eindredactie Annemiek Rens. Met een bijdrage van Mark Goslinga en Jan van Zijverden. Catalogus bij tentoonstelling in Drents Museum van 11 september 2023 tot en met 7 januari 2024.. Uitgave Waanders Uitgevers, 2023.

[feliksvg]

omg ik wil mezelf niet jinxen maar ik geloof dat ik net met een aspraak heb gemaakt om mn stripverhalen te pitchen????? Aan een uitgever??????? Wahow?!

[devosopmaandag]

De tuinman en de dood

In januari kocht ik meteen het dagboek* van Derek Jarman, de kunstenaar die in 1994 op 52-jarige leeftijd overleed aan aids. Hij besluit Londen achter zich te laten en begint een leven in een oude visserswoning aan de uiterste rand van Engeland. Langzaam en niet vooropgezet ontstond een tuin die hij bevecht op de plek. 'Moderne natuur' begint op 1 januari 1989. Ik verloor me al snel in het boek. Stormen, maanlicht, zeekool, het vuil dat zich ophoopt langs de zeekant, de in de nacht opgloeiende kerncentrale van Dungeness, nachtelijke eenzaamheid, dappere plantjes, alles vloeit samen in een meeslepend dagboek.

24 februari: “Ik leef in geleende tijd, dus zie ik geen reden waarom het me niet zwaar te moede zou worden.” 31 maart 1989: “Zon een volmaakt witte bol in een krijtachtige hemel, nevel waait in melkachtige sluiers over de Ness, stil, teer-pastelgeel wilgenkatjesbos schittert in het zilverige licht.“ Ik stop met lezen. Ik zou niets liever willen dan doorgaan, maar besluit enkele weken te wachten tot we op 1 april voor twee maanden in Saint Julien le Petit verblijven. Het voelt als het juiste ding om te doen, alsof de inhoud te kostbaar is om zomaar te verspillen.

Hier zijn we nu, in een degelijk huis met uitzicht op het dal van La Maulde. Ik sla het boek weer open. 1 april 1989: “April werd ingeluid met een ongenadige kou die 's nachts omsloeg in een bittere oosterstorm. “ Enkele dagen later is April uit. Ik wil niet aan de maand mei beginnen, onze laatste maand hier. Ik stel het einde van zijn boek en zijn leven voorlopig uit. Het is nu eenmaal geen gewoon dagboek.

Jarman heeft van kinds af aan een grote liefde voor planten, die in zijn kostschooljaren vermorzeld wordt, maar die in Dungeness weer tot bloei komt. Met grote aandacht schrijft hij in zijn dagboek over nederige gewassen, over worstelende plantjes, door de zand gegeselde knoppen van de lissen. Hij haalt poëzie aan en oude botanische beschrijvingen Zo lees ik wat Samuel Pepys in de zeventiende eeuw over salie schrijft: “Saly is in't bysoncer goet voor hooft ende hersens, spoort den sinne en het gehuegen aen, sterkct den zenewe, heelt den gesondheyt der lammen ende beevende litmaeten.” [hulde aan de vertalers!]

Dan vind ik hier in de tuin, naast een kronkelend stroompje een onooglijk plantje dat ik niet ken. Het blijkt de 'goudveil' (chrysosplenium oppositifolium) te zijn, behorende tot de steenbreek-familie. Ik vind op een site de beschrijving van Rembert Dodoens, een zestiende eeuwse arts: De Gulde Steenbreeck groeyt in sommighe broeckachtighe oft poelachtighe, waterachtighe, onderloopende plaetsen van Brabandt ende Vlaenderen en op sandachtighen ende onvruchtbaeren magheren grond. Aerd, Kracht ende Werckinghe Gulde Steenbreeck en wordt nerghens in ghebruyckt; ende wat kracht dat het heeft van eenige sonderlinghe sieckte te ghenesen / is ons noch ter tijdt onbekent.”

Op 1 mei zal ik na deze eerste zin uit het hoofdstuk verder lezen: “Het geluid van een koekoek weerklinkt in het drasland.”

* 'Moderne natuur – Aantekeningen uit een tuin aan de rand van het bestaan'| Derek Jarman | vertaling Henny Corver en Nico Groen | Das Mag Uitgevers | 2024